Măng cụt Lái Thiêu - quả ngọt tiến vua

Người dân vùng đất Lái Thiêu có câu truyền miệng: “Tới vườn cây trái Lái Thiêu, chưa ăn măng cụt, cũng tức là chưa hiểu biết thế nào là hương vị trái cây Lái Thiêu”.

Trái măng cụt lúc chín màu tím sẫm, ở rốn quả nổi lên một hình hoa nhỏ, nhìn hoa có bao nhiêu cánh thì biết bên trong có bao nhiêu múi. Cây phát triển nhanh, chóng ra trái, sản lượng khá cao, mùi vị thơm ngon đặc biệt mà măng cụt nơi khác không thể nào có được.

Trái măng cụt khi còn xanh

Thu hoạch măng cụt

Cây măng cụt đầu tiên được trồng ở họ đạo Lái Thiêu bởi các nhà truyền giáo, cây măng cụt đã được nhân rộng ra rồi trở thành thứ sản vật vượt xa vạn lý để tiến các vua nhà Nguyễn ở cung đình Huế. Đã từ lâu, trái măng cụt đậm đà hương vị chân chất vườn quê Lái Thiêu Nam bộ trở thành trái giáng châu đài các trong các khu nhà vườn ở cố đô Huế. Theo nhiều cứ liệu sử sách ghi lại, trái măng cụt khi vươn xa tận cung đình Huế được vua Minh Mạng ban cho cái tên đẹp đẽ: Trái giáng châu. Có lẽ trái giáng châu ở Huế quý vì là loại trái ngon và hiếm có nguồn gốc từ quê hương của những bà hoàng hậu phương Nam như bà Từ Dũ (Phạm Thị Hằng ở Gò Công, mẹ vua Tự Đức); bà Tá Thiên (Hồ Thị Hoa ở Bình An, TDM, mẹ vua Thiệu Trị)… Ở Bình Dương, cây măng cụt được trồng đại trà trên diện tích lớn có thể chiếm đến hơn một phần ba diện tích vườn cây Lái Thiêu.

Măng cụt gắn bó lâu đời với người dân Lái Thiêu, từ đó nó đã trở thành biểu tượng tự hào của người dân vùng đất này. Hình ảnh trái măng cụt được đặt trước UBND TX.Thuận An là một minh chứng. Phía bên trên trái măng cụt là biểu tượng của sự phát triển, vươn lên như muốn khẳng định rằng măng cụt sẽ góp phần xây dựng Thuận An thêm giàu mạnh.

Trái măng cụt được chọn làm biểu tượng đặt trước UBND thị xã Thuận An

Thật thiếu sót nếu không nói về các món ăn chế biến từ loại trái cây ngon nổi tiếng này. Trong đó, đặc sắc nhất và góp phần thu hút sự tò mò của khách thập phương đó là các món gỏi măng cụt tôm thịt, gỏi gà măng cụt… Để làm được món gỏi này, người chế biến phải chuẩn bị rất công phu từ trái măng cụt già (vỏ xanh nhưng bên trong ruột đã có vị ngọt), thịt gà, tôm, thịt, rau răm, đến gia vị. Măng cụt sau khi hái được gọt sạch vỏ và rửa sạch mủ ngâm trong nước chanh để ruột măng không thâm. Gỏi gà măng cụt, gà luộc chín xé miếng, sau đó trộn măng và gà thêm gia vị vừa ăn. Gỏi tôm thịt măng cụt cách chế biến cũng giống gỏi gà măng cụt. Các món gỏi ăn kèm với nước mắm tỏi ớt, bánh tráng (bánh đa) nướng hoặc bánh phồng tôm.

Chuẩn bị làm gỏi

Gỏi măng cụt

Giờ đây măng cụt không chỉ là loại trái cây tiến vua mà nó đã đi vào thơ ca và còn là niềm tự hào của người dân Lái Thiêu. Măng cụt Lái Thiêu đã trở thành thương hiệu trái cây được người dân trong và ngoài nước tin dùng.

Lợi ích của măng cụt

Măng cụt là một loại trái cây quý, rất được ưa chuộng ở những vùng nhiệt đới. Măng cụt là một loại trái cây rất được ưa chuộng ở những vùng nhiệt đới. Ở Úc, trái măng cụt có nickname (biệt danh) là “queen of the fruits” (nữ hoàng trái cây)”. Măng cụt, ngoài hương vị thơm ngon còn là một dược liệu vô cùng quý giá. Ít ai biết rằng, từ ruột tới vỏ của măng cụt đều chứa các thành phần dược học có khả năng phòng, hỗ trợ điều trị một số bệnh, đặc biệt có tác dụng giảm béo rất hiệu quả. Quả thật, măng cụt là một loại trái cây quý, ngoài hương vị thơm ngon còn là một dược liệu vô cùng quý giá. Có rất nhiều chế phẩm được bào chế từ măng cụt. Măng cụt được dùng trong nền y học cổ truyền của một số nước để điều trị tiêu chảy, làm mau lành vết thương, chữa trị những rối loạn về da.

Măng cụt có tính mát, vị ngọt, mọng nước, thành phần dinh dưỡng của măng cụt có chứa ít calo, chất đạm, nhiều chất xơ, canxi, sắt, phot pho… Thói quen của chúng ta là thường ăn lớp ruột màu trắng, nhưng trong vỏ màu sậm lại chứa nhiều chất chống oxy hóa, giúp ngăn ngừa ung thư…

Thành phần có giá trị dược lý của măng cụt là một nhóm hợp chất có tên xanthone. Chất này thuộc nhóm chống oxy hóa, có nguồn gốc từ thực vật. Có khoảng 40 xanthone được nhận dạng trong măng cụt, nhiều nhất ở vỏ. Nhờ đặc tính này mà măng cụt có nhiều lợi ích:
– Giúp hỗ trợ, phòng ngừa ung thư: Măng cụt chứa hàm lượng các xanthone cao nhất, có tác dụng kháng viêm mạnh mẽ và hỗ trợ tiêu diệt các tế bào ung thư. Chất này chứa nhiều trong vỏ. Tuy nhiên, ăn vỏ ngoài hơi đắng, nên trong Đông y kết hợp với một số vị khác để làm thuốc.

– Khả năng miễn dịch cao: Vitamin C và E có nhiều trong măng cụt. Đây là hai nguyên tố nâng cao sức đề kháng, tăng khả năng miễn dịch của cơ thể. Mỗi tuần ăn 2 – 3 lần măng cụt, giúp chống lão hóa, tăng sức đề kháng…

– Tác động chống oxy hóa: xanthone là một hợp chất hóa học có hoạt tính chống oxy hóa rất cao, trên cả dâu tây.
– Kháng nấm: nhiều loại xanthone và những dẫn chất của chúng đã được chứng minh có đặc tính kháng nấm và kháng vi khuẩn, kể cả những vi khuẩn có khả năng đề kháng kháng sinh.
–Có tác dụng bảo vệ tế bào gan, ức chế những tế bào ung bướu, vì vậy được xem là một chất có tác dụng kháng ung thư.
– Tác động giảm đau: một số xanthone có khả năng ức chế các hoạt động của men cyclo-oxygenase, nên măng cụt được dùng như một loại thuốc cổ truyền điều trị những chứng đau, viêm, làm hạ nhiệt độ cơ thể khi bị sốt…

– Tác động kháng dị ứng: rõ rệt nhất là những dị ứng xảy ra trong ruột.
– Xanthone còn được xem là “ứng viên tiềm năng” trong việc chữa trị những chứng bệnh Parkinson và Alzheimer.
– Kháng thể xanthone trong măng cụt có tác dụng làm giảm ảnh hưởng của cholesterol xấu ức chế sự oxy hóa của LDL và chống béo phì hiệu quả, rất thích hợp trong việc giảm cân. Đồng thời, các kháng thể xanthone trong măng cụt khiến các tế bào trở nên mềm hơn, có thể thấm nước và có khả năng chuyển hóa thức ăn thành năng lượng. Điều này khiến chúng ta cảm thấy thoải mái hơn, đồng thời cũng không phải âu lo về vấn đề cân nặng. Tại Úc, người ta đã dùng măng cụt để chế thành những viên thuốc có tác dụng giảm cân.

Tuy nhiên, măng cụt cũng như các loại trái cây khác, đều là thực phẩm, không có tác dụng thay thế cho thuốc. Do đó, để có hiệu quả tốt nhất, bạn nên kết hợp tập thể dục để săn chắc cơ thể, kèm với chế độ ăn uống hợp lý… Đồng thời, nên bổ sung thực phẩm chức năng giảm cân hỗ trợ để thời gian giảm béo nhanh và hữu hiệu nhất.